Zonnebadende rode bloedcellen

Op de website Cycling News stond op 13 januari een interessant stukje. Onderzoek was gestart naar de actviteiten van een Duitse dokter (m), een wielrenner (m/v) en een schaatster. De dokter in kwestie was Andreas Franke uit Erfurt, waar een Duits olympisch trainingskamp is belegd. Het onderzoek liep sinds april 2011 en betrof "illegaal gebruik van medische procedures ten behoeve van doping".

Waar ging het om? De Duiste dokter zou schaatsers en wielrenners hebben behandeld met UV-licht. Niet een zonnebankkuurtje om de moraal te vergroten via een prachtige teint op de geschoren benen, nee iets ingewikkelder. De door de atleten ingeleverde hoeveelheid bloed werd buiten het lichaam met UV-licht behandeld en daarna getransfundeerd. De gedachte hierbij is dat de opname en afgifte van zuurstof door het hemoglobine in de rode bloedcel worden verbeterd. Het Duitse antidopingbureau spreekt in goed Duits van UV-light blood doping. Kennelijk werd de methode al in de 80-er jaren in Oost-Duitsland gebruikt.

Mmm. Mysterieus. Even zoeken op PubMed, de enorme database van medisch-wetenschappelijke literatuur. Wat zou er te vinden zijn over UV-behandeling van erytrhocyten en zuurstoftransport? HE-LE-MAAL NIETS! Noppes! UV-behandeling van concentraten van bloedplaatjes wordt wel toegepast, maar dat is om infecties te voorkomen: UV-licht is schadelijk voor het DNA van de onverhoopt aanwezige micro-orgnanimsen in de bloedzak. Een effect van UV-licht op zuurstoftransport is nooit onderzocht. Zou het UV licht gebruikt worden om DNA van eventuele donoren te beschadigen, zodat niet kan worden bewezen dat in het bloed van de atleet erythrocyten van een vreemde circuleren? Er moet toch een reden zijn dat ze zo moeilijk doen.

Ik denk dat de sporters het slachtoffer zijn van kwakzalverij. Dat bloeddoping werkt is boven elke discussie verheven. Er is vooralsnog niets beter, dus begeleiders grijpen terug op het aloude middel: magie! Sporters zijn bijgelovig en doen alles om de prestatie te verbeteren: altijd eerst de rechtersok aantrekken, altijd fiets poetsen voor de wedstrijd, enzovoort enzovoort. Tijdens het Wereldkampioenschap voetbal in Zuid-Afrika liep de helft van de spelers van het Nederlands Elftal met (meestal oranje) balansbandjes. De fabrikant sloeg een grote slag, maar gaf enkele maanden na de verloren finale toe dat er geen bewijs is dat de bandjes enig effect hebben. Het maakt niets uit. Sporters zijn net mensen. Het placebo-effect is krachtig en (bij)geloof is vrijwel onbreekbaar. Hoe ingewikkelder de methode en hoe mysterieuzer het werkingsmechanisme, hoe beter.